Pogrzeb wiernych zmarłych w Kościele Katolickim nie jest sakramentem ale sakramentalium. Jest to święty znak, przez który są oznaczone i otrzymywane za wstawiennictwem Kościoła skutki, zwłaszcza duchowe. Obrzędów pogrzebu nie wolno traktować jako ceremonii świeckiej ale odprawiać je z zachowaniem przepisów liturgicznych.
Kto ma prawo do pogrzebu?
Każdy ochrzczony ma prawo do pogrzebu kościelnego, o ile za życia nie miał przeciwnej woli, nie wyrzekł się wiary i formalnie nie wystąpił z Kościoła Katolickiego.
Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego, ogłoszonym przez Jana Pawła II, pogrzebu kościelnego powinni być pozbawieni, jeśli przed śmiercią nie dali żadnych oznak pokuty:
– notoryczni apostaci, heretycy i schizmatycy;
– osoby, które wybrały spalenie swojego ciała z motywów przeciwnych wierze chrześcijańskiej;
– inni jawni grzesznicy, którym nie można przyznać pogrzebu bez publicznego zgorszenia wiernych.
Gdy powstaje jakaś wątpliwość, należy się zwrócić do miejscowego ordynariusza, do którego decyzji należy się dostosować (KPK, kan. 1184 – § 1 -2).
Jak zorganizować pogrzeb?
1. Poinformować księdza z parafii o śmierci osoby, prosząc o pogrzeb osobiście lub telefonicznie (najlepiej zaraz po zgonie, jeszcze przed zgłoszeniem się do zakładu pogrzebowego). Przypominamy, że sakramentu namaszczenia chorych nie udziela się osobie już zmarłej.
2. Wystąpić do Urzędu Stanu Cywilnego o akt zgonu i przedstawić go do wglądu w kancelarii parafialnej.
3. Ustalić sprawy pochówku z zakładem pogrzebowym.
4. Pogrzeb można zgłosić każdego dnia w kancelarii parafialnej najlepiej w zakrystii po Mszy świętej.
5. Przedstawić informację o ewentualnym przyjęciu sakramentów świętych przed śmiercią – poświadczenie od księdza, który ich udzielił.
6. Jeśli osoba zmarła mieszkała poza naszą parafią, należy przedstawić pisemną informację o zmarłym od Proboszcza parafii, do której należała.
Pogrzeb – co dalej?
Modlitwa za zmarłych. Pamiętajmy o niej nie tylko w trakcie pogrzebu. Polecamy zamówienie mszy świętych za zmarłych po pogrzebie, w kolejne miesiące lub rocznice po śmierci, a także Mszy świętych gregoriańskich (30 kolejnych mszy świętych) w naszej świątyni parafialnej. Zachęcamy do czynnego i pełnego uczestniczenia w nich w stanie łaski uświęcającej, aby przyjąć słowo Boże i Komunię Świętą. Nie zapominajmy też polecić zmarłych modlitwom wspólnoty Kościoła, przypominając ich imiona w tzw. wypominkach listopadowych.
Wdzięczna pamięć. Pielęgnujmy pamięć o zmarłych zwłaszcza w rodzinie i Kościele. Dziękujmy Bogu za łaski im udzielone za życia ziemskiego i dobro, które oni nam uczynili. Przekazujmy je młodszemu pokoleniu.
Kultura wobec ciała zmarłych. Postępujmy z szacunkiem i czułością wobec ciała zmarłych. Wyrazem tego niech będzie troska o miejsca ich pochówku i groby.
Uczmy się tego nawzajem, a zwłaszcza młode pokolenie, aby miał kto zatroszczyć się kiedyś o nasz pogrzeb chrześcijański.