O namaszczeniu chorych czytamy w Liście św. Jakuba:
Choruje ktoś wśród was? Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim i namaścili go olejem w imię Pana. A modlitwa pełna wiary będzie dla chorego ratunkiem i Pan go podźwignie, a jeśliby popełnił grzechy, będą mu odpuszczone (Jk 5, 14-15).
Kościół zachęca wiernych, aby sami prosili świadomie i dobrowolnie o udzielenie sakramentu namaszczenia chorych, gdy nadejdzie właściwy moment. Nie należy odkładać prośby o ten sakrament na ostatni moment życia, gdy stan chorego będzie tak ciężki (poza nagłymi wypadkami), że normalny kontakt z chorym będzie utrudniony lub niemożliwy. Przyjęcie sakramentu namaszczenia chorych musi być świadome i dobrowolne dlatego nie można zmuszać nikogo do tego, czy stawiać w sytuacji presji zapraszając księdza bez zgody chorego. Najbliżsi, rodzina i opiekunowie powinni najpierw poprzez życzliwą rozmowę, modlitwę za chorą osobę i świadectwo swojego życia pobudzić jej pragnienie przyjęcia sakramentalnej łaski. Należy unikać skojarzeń tego sakramentu z ostatnim namaszczeniem, jakoby miało ono prowadzić do śmierci.
Komu należy udzielać sakramentu namaszczenia chorych?
– wiernym, których życie jest zagrożone z powodu choroby lub podeszłego wieku,
– sakrament ten można powtarzać, jeśli chory po przyjęciu namaszczenia wyzdrowiał i ponownie zachorował albo w czasie trwania tej same choroby nastąpiło poważne pogorszenie,
– chorym oczekującym na operację, jeżeli przyczyną operacji jest niebezpieczna choroba,
– osobom w podeszłym wieku, których siły opuszczają, chociaż nie zagraża im niebezpieczna choroba,
– dzieciom chorym, jeżeli osiągnęły taki poziom umysłowy, że ten sakrament może im przynieść pokrzepienie. W razie wątpliwości, czy osiągnęły używanie rozumu, należy udzielić sakramentu,
– chorym, którzy stracili przytomność lub używanie rozumu, należy udzielić sakramentu, jeżeli istnieje prawdopodobieństwo, że jako wierzący prosiliby o to, gdyby byli przytomni.
Niech go przyjmują z głęboką wiarą i pobożnością i niech wystrzegają się złego zwyczaju odkładania przyjęcia tego sakramentu.
Namaszczenia chorych nie wolno udzielać osobie, która już zmarła i tym, którzy uparcie trwają w jawnym grzechu ciężkim.
Udzielenie sakramentu namaszczenia chorych poprzedza, jeśli jest możliwa, spowiedź sakramentalna, do której należy się przygotować. Po namaszczeniu chorych, jeśli jest to możliwe, udziela się Komunii świętej.
Zgłoszenie prośby o sakrament.
Prośbę o udzielnie sakramentu namaszczenia chorych można zgłosić księdzu ze swojej parafii każdego dnia w zakrystii po mszy świętej, w kancelarii lub telefonicznie. W nagłych wypadkach (niebezpieczeństwo śmierci) można zgłaszać o każdej porze.
Prosimy o wyrozumiałość, gdy kontakt nie jest możliwy natychmiast. Należy pamiętać, że ksiądz przebywa nie tylko na plebanii, ale może prowadzić obrzędy pogrzebowe, posługiwać chorym, prowadzić katechezę w szkole, wykonywać inne obowiązki duszpasterskie i administracyjne. Kontakt bezpośredni możliwy jest zazwyczaj po mszach świętych.
Należy podać:
– imię i nazwisko osoby chorej oraz wiek,
– adres i telefon kontaktowy,
– określić stan zdrowia (stan świadomości, możliwość spowiedzi św. i przyjęcia komunii)
W sytuacji zwyczajnej sakrament chorych udzielany jest podczas comiesięcznych duszpasterskich odwiedzin chorych (zazwyczaj pierwsza sobota miesiąca).
Jak przygotować się do posługi sakramentalnej kapłana?
– Pomóc chorej osobie spokojnie przygotować się przez słowa otuchy, wspólną modlitwę, odczytanie fragmentu Ewangelii, pomoc w rachunku sumienia.
– Stworzyć atmosferę skupienia (wyłączyć radio, telewizor itp.; zadbać, by zwierzęta domowe nie przeszkadzały w wizycie).
– Przygotować stół w zasięgu wzroku chorego. Ksiądz złoży na nim, jak na ołtarzu, Najświętszy Sakrament, dlatego powinien on być przykryty czystym, białym obrusem. Na stole można umieścić krzyż i zapalone świece oraz naczynie z wodą święconą i kropidło.
Kapłan namaszcza chorego specjalnie poświęconym olejem chorych na czole i na dłoniach, wypowiadając przy tym słowa:
Przez to święte namaszczenie niech Pan
w swoim nieskończonym miłosierdziu
wspomoże ciebie łaską Ducha Świętego.
Pan, który odpuszcza ci grzechy,
niech cię wybawi i łaskawie podźwignie.
Ważne jest, aby chory nie został sam podczas namaszczenia, ale znalazł wsparcie u swoich bliskich, którzy powinni razem z nim uczestniczyć w tym obrzędzie. Niech wspierają chorego przez obecność, ale również przez wspólną modlitwę.
Jakie łaski otrzymuje człowiek w sakramencie namaszczenia chorych?
Udzielenie sakramentu chorych nie ma na celu wyłącznie – jak się nieraz sądzi – przygotowania człowieka na śmierć, ale przede wszystkim umocnienie go w cierpieniach. Człowiek niebezpiecznie chory potrzebuje szczególnej łaski Bożej, aby pod wpływem lęku nie upadł na duchu i nie zachwiał się w wierze. Dlatego Chrystus w sakramencie namaszczenia daje swoim wiernym, dotkniętym chorobą, potężną moc i obronę. „Sakrament ten udziela choremu łaski Ducha Świętego, która pomaga całemu człowiekowi do zbawienia, a mianowicie umacnia ufność w Bogu, uzbraja przeciw pokusom szatana i trwodze śmierci. Dzięki tej pomocy chory może nie tylko znosić dolegliwości choroby, ale także je przezwyciężać i odzyskać zdrowie, jeżeli to jest pożyteczne dla zbawienia jego duszy. Jeżeli jest to potrzebne, namaszczenie odpuszcza grzechy i staje się dopełnieniem chrześcijańskiej pokuty”.
W sakramencie namaszczenia chorych człowiek dostępuje udziału w zbawczej męce i śmierci Chrystusa. Kościół zachęca wszystkich cierpiących, chorych i umierających, aby świadomie łączyli się z męką i śmiercią Chrystusa i w ten sposób przysparzali dobra całemu ludowi Bożemu, przyczyniając się do jego zbawienia. Sakrament ten jest niejako konsekracją chorego, aby przez swoje cierpienia skutecznie przyczyniał się do zbawiania świata i aby przez śmierć wszedł do chwały niebieskiej. Wielu teologów twierdzi, że przez sakrament namaszczenia chorych Chrystus gładzi człowiekowi, przyjmującemu go w dobrej dyspozycji, nie tylko grzechy, ale również i wszystkie należne za nie kary, dzięki czemu zaraz po śmierci przechodzi on do chwały nieba.
Treści służące pogłębieniu wiary
Cierpienia i choroby człowieka to jeden z najtrudniejszych problemów zawsze niepokojących ludzkość. Odczuwają to także chrześcijanie, jednak światło wiary pomaga im przeniknąć głębiej tajemnicę cierpienia (… )
Chociaż choroba ma ścisły związek ze stanem człowieka grzesznego, zasadniczo nie można jej uważać za karę wymierzoną jednostkom za ich własne grzechy (por. J 9, 3). Sam Chrystus, który jest bez grzechu, wypełniając to, co jest napisane w proroctwie Izajasza, w swojej męce wziął na siebie wszelkie rany i uczestniczył we wszystkich ludzkich cierpieniach (por. Iz 53, 4-5). I dziś także Chrystus cierpi i jest krzyżowany w swoich członkach, których upodabnia do siebie (…)
Ponadto chorzy spełniają w Kościele szczególne zadanie. Swoim świadectwem ostrzegają innych, by nie zapominali o sprawach istotnych czyli nadprzyrodzonych, oraz ukazują, że odkupienie ludzkiego śmiertelnego życia ma się dokonać przez tajemnicę śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.
Ewangelie świadczą o tym, że Chrystus wielką troską otaczał chorych w ich potrzebach cielesnych i duchowych oraz że to samo polecił czynić swoim wiernym. Szczególnym wyrazem tej troski jest ustanowiony przez Niego a ogłoszony w Liście św. Jakuba sakrament namaszczenia, którego Kościół udziela swoim członkom przez namaszczenie i modlitwę kapłanów polecając chorych cierpiącemu i uwielbionemu Panu, by ich dźwignął i zbawił (por. Jk 5,14-16). Nadto zachęca ich, aby łącząc się dobrowolnie z męką i śmiercią Chrystusa (por. Rz 8,17) , przysparzali dobra ludowi Bożemu. Człowiek niebezpiecznie chory potrzebuje szczególnej łaski Bożej, aby pod wpływem lęku nie upadł na duchu i podlegając pokusom nie zachwiał się w wierze. Dlatego Chrystus w sakramencie namaszczenia daje swoim wiernym, dotkniętym chorobą, potężną moc i obronę.
Sakrament ten udziela choremu łaski Ducha Świętego, która pomaga całemu człowiekowi do zbawienia, a mianowicie umacnia ufność w Bogu, uzbraja przeciw pokusom szatana i trwodze śmierci. Dzięki tej pomocy chory może nie tylko znosić dolegliwości choroby, ale także je przezwyciężać i odzyskać zdrowie, jeżeli jest to pożyteczne dla zbawienia ega duszy. Jeżeli jest to potrzebne, namaszczenie odpuszcza grzechy i staje się dopełnieniem chrześcijańskiej pokuty.
(Wprowadzenie teologiczne i pastoralne do obrzędów sakramentów chorych, p. 1- 6)